Aby edytować te informacje przejdź do podstawowej edycji.

Aplaus:
applaus icon
applaus icon
applaus icon
applaus icon
applaus icon
5.0
0:00
min

Szalone nożyczki

Autor:

Paul Pörtner

Reżyseria:

Marcin Sławiński

Czterech podejrzanych, dwóch policjantów, narzędzie zbrodni i cała widownia świadków! Komedia kryminalna w najlepszym wydaniu z zakończeniem, które ma wiele wariantów… Wszystko zależy od publiczności! Pierwsze w Polsce interaktywne przedstawienie, w które nie zawsze kończy się tak samo… Kolejne wskazówki i nowe improwizacje zapewniają co wieczór inny przebieg tego pełnego spontanicznego humoru spektaklu.

 

Opis spektaklu: Antoni Wzięty jest fryzjerem, prowadzącym w Krakowie swój salon, nad którym mieszka słynna (choć nielubiana przez fryzjera) pianistka. Pewnego dnia kobieta zostaje zamordowana, a do salonu fryzjerskiego wkraczają śledczy i jego nieroztropny pomocnik. Spokojne życie fryzjera zawisa na przysłowiowym włosku. Rozpoczyna się śledztwo, w którym każdy z widzów jest świadkiem, a zakończenie dochodzenia zależy od tego, co świadkowie zeznają… Aktorzy z pomocą widzów odtwarzają przebieg akcji, która może się skończyć na kilka sposobów.

 

Szalone nożyczki obejrzało ponad 13,5 miliona ludzi na całym świecie. Sztuka została siedmiokrotnie ogłoszona Najlepszą Komedią Roku przez Boston Globe oraz tytułem „Najlepszej sztuki roku” zarówno przez Chicago Sun-Times, jak i Philadelphia Enquirer. Przedstawienie otrzymało również nagrodę Raven od Mystery Writers of America i było grane w Comedy Hall of Fame, jako pierwszy w historii spektakl, który otrzymał to wyróżnienie. Została również wpisana do Światowej Księgi Rekordów Guinnesa dla najdłużej utrzymującego się w repertuarze spektaklu, który nie jest musicalem. W Polsce Szalone nożyczki miały premierę w 1999 roku w Teatrze Powszechnym w Łodzi. Od tamtej pory wystawiano ją w czternastu polskich teatrach, w tym siedmiokrotnie w reżyserii Marcina Sławińskiego.

Podejrzani:

Barbara Markowska: młoda, atrakcyjna fryzjerka w salonie Szalone Nożyczki. Energiczna i zdecydowana, bardzo zajęta zarówno w godzinach pracy, jak i poza nią. Cierpi na wygodny zanik pamięci. Jest jedyną spadkobierczynią zamordowanej.

Antoni Wzięty „Tonio”: właściciel zakładu fryzjerskiego i… oszałamiającego fartuszka. Kiepski kucharz, nie cierpi Rachmaninowa i zamordowanej właścicielki kamienicy. Szef Rady Artystycznej NFT. Pracodawca Markowskiej.

Edward Wurzel: handlarz antykami, który zna się na kodeksie karnym. Do toalety zawsze wychodzi z teczką. Notowany. Całował się z Markowską i prowadził niejasne interesy z zamordowaną.

Helena Maria Dąbek: atrakcyjna, elegancka i egzaltowana kobieta po trzydziestce. Właścicielka dużego domu z lokajem, strzeżonego przez dwa rottweilery. Żona parlamentarzysty. Kleptomanka. Stała klientka salonu „Szalone Nożyczki”.

Śledczy:

Dominik Kowalewski: zwolennik tradycyjnego golenia brzytwą, mieszkaniec podkrakowskiego Zagacia, ceniący uroki wsi. Bardzo dobrze poinformowany i dbający o dyscyplinę podczas prowadzenia śledztwa.

Michał Tomasiak: usłużny młody policjant. Brak doświadczenia nadrabia gorliwością i pilnością. Trochę zagubiony, ale zawsze dobrze przygotowany.

 

Czas trwania spektaklu: 125 minut (1 przerwa)

 

Premiera: 1 kwietnia 2006

19.03 wtorek, 16:00
19.03 wtorek, 19:15
20.03 środa, 16:00
20.03 środa, 19:15
21.03 czwartek, 19:15
04.05 sobota, 16:00
04.05 sobota, 19:15
05.05 niedziela, 17:00
07.05 wtorek, 19:15
08.05 środa, 19:15
09.05 czwartek, 19:15

Twórcy

Autor

Paul Pörtner

Tłumaczenie

Elżbieta Woźniak

Adaptacja / reżyseria / opracowanie muzyczne

Marcin Sławiński

Scenografia

Joanna Schoen

Asystent reżysera

Przemysław Branny

Inspicjent/ sufler

Teresa Twardziak-Bazylczuk, Joanna Jaworska

O genezie powstania kryminalnej komedii z udziałem publiczności opowiada Marcin Sławiński – reżyser przedstawienia

 
 
 
Kryminał w teatrze to na Zachodzie szalenie popularny gatunek. Zupełnie inaczej rzecz przedstawia się w Polsce. U nas jest znana wyłącznie Pułapka na myszy Agaty Christie. Wprowadzenie na deski polskich teatrów Szalonych nożyczek jest więc eksperymentem nie tylko ze względu na ich interaktywny charakter, ale również poprzez upowszechnianie tego rodzaju gatunku scenicznego. O genezie powstania kryminalnej komedii z udziałem publiczności Marcin Sławiński, reżyser przedstawienia, opowiada:
 
– Szwajcarski socjolog Paul Pörtner, który wciąż niezupełnie słusznie figuruje na wszelkich afiszach obsadowych, wpadł na pomysł, by przebadać percepcję grupy widzów. Napisał krótki tekst o tematyce kryminalnej. Zadaniem widzów miało być zapamiętanie jak największej liczby szczegółów. O doświadczeniu dowiedziała się amerykańska para aktorsko-autorsko-producencka, która odkupiła od Pörtnera prawa autorskie. Literacki zaczyn szwajcarskiego socjologa wzięto na profesjonalny warsztat i tak powstały Szalone nożyczki. Komedia kryminalna, w której publiczność stanowi jeden z najważniejszych elementów budujących spektakl, a jego akcja toczy się tu i teraz. Szalone Nożyczki są naprawdę improwizowane przez aktorów, a na widowni nie ma żadnych podstawionych osób. Interakcja współtworzy spektakl, a jego przebieg zależy w dużej mierze od widzów. Poza tym Nożyczki są skazane na sukces frekwencyjny. Trudno się więc dziwić dyrektorom teatrów… Ja, jako reżyser, trochę się podśmiewam z tego spektaklu, mówiąc o nim, że to coś pomiędzy teatrem a bingo, z przewagą bingo. Ale ludzie chcą oglądać to przedstawienie. Co prawda kiedy pierwszy raz podejmowałem się reżyserii Nożyczek obawiałem się, że ten rodzaj spektaklu może się u nas nie przyjąć. Miałem z tego powodu ogromną tremę, bo są istotne różnice w mentalności i w codziennym zachowaniu między Polakami a Amerykanami. My jesteśmy powściągliwi, wstydzimy się siebie, publicznych wystąpień. Amerykanie są bardziej bezpośredni i ten rodzaj interaktywnej sztuki jest im bliski. Ale polska publiczność w Łodzi, we Wrocławiu, w Bielsku-Białej „kupiła” sztukę. I tak to już trwa kilka lat.
[wysłuchała Magdalena Musialik]

 

 

Osoby

 
 
Paul Pörtner (1925–1984) – niemiecki dramatopisarz, poeta, tłymacz. Po odbyciu praktyk reżyserskich w Teatrze Miejskim w Wuppertalu w 1951 roku rozpoczął studia na uniwersytecie w Kolonii (germanistyka, romanistyka i filozofia). Edukację kontynuował we Francji. Od 1958 roku mieszkał w Szwajcarii, tam też zaczął pisać. Pracował jako reżyser, kierownik zespołu aktorskiego, tłumacz i wydawca. Od 1976 roku pracował w Norddeutscher Rundfunk w Hamburgu jako reżyser sztuk radiowych (napisał ich siedemnaście), stworzył także ponad dwadzieścia słuchowisk. Zainteresowania teatrem awangardowym pchnęły go w stronę teorii Jacoba Levy’ego Morena, Antonina Artauda i Erwina Piscatora. W swojej dramaturgii i reżyserii pozostawał jednak wierny komedii dell’arte, twórczości Kurta Schwittersa czy Alfreda Jarry’ego. W 1963 roku napisał interaktywną sztukę Scherenschnitt oder der Mörder sind sie (znaną w Polsce pod tytułem Szalone nożyczki), w której wiodącą rolę odgrywa publiczność. W tym samym roku odbyła się premiera w teatrze w Ulm, a w latach późniejszych także na siedemdziesięciu pięciu innych niemieckojęzycznych scenach. W USA utwór wszedł na afisz jako Shear Madness i od razu odniósł spektakularny sukces. Osiemnaście kolejnych realizacji tej sztuki w innych krajach świata uczyniło z niej międzynarodowy przebój. Po Pułapce na myszy Agathy Christie interaktywna sztuka Pörtnera pozostaje najdłużej i najczęściej granym na świecie utworem tego typu. 
 
 
Marcin Sławiński – reżyser teatralny, aktor. Studia na Wydziale Aktorskim PWST w Warszawie ukończył w 1973 roku i przez jedenaście lat grał w Teatrze Narodowym u Adama Hanuszkiewicza. Wystąpił w jego Antygonie, Trzy po trzy, Wacława dziejach, Balladynie, Jeziorze Bodeńskim, Weselu, Mickiewiczu – Młodość, Płatonowie, Fedrze, Śnie srebrnym Salomei i Dziadach części III. Pełnił także funkcję asystenta reżysera. Grał również u Konrada Swinarskiego w Pluskwie i u Ryszarda Peryta w Romeo i Julii. Jako samodzielny inscenizator debiutował Zamianą w ramach warsztatu reżyserskiego PWST na scenie Teatru Narodowego w roku 1982, a w następnym roku uzyskał dyplom Wydziału Reżyserii warszawskiej PWST. W kolejnych latach zrealizował ponad sto spektakli w dwudziestu polskich i zagranicznych teatrach, pełnił też funkcję dyrektora artystycznego warszawskiego Teatru Kwadrat i Teatru Powszechnego w Łodzi. Wielokrotnie współpracował z Teatrem Telewizji jako aktor i reżyser czterech przedstawień. Był jednym z realizatorów sitcomu Lokatorzy. Jako aktor zagrał w kilku filmach kinowych i telewizyjnych oraz w wielu spektaklach Teatru Polskiego Radia. Jest uznawany za specjalistę od repertuaru komediowego. Reżyserował sztuki takich autorów jak A. Ayckbourne, M. Frayn, R. Cooney, K. Ludwig, F. Zeller czy F. Veber. W Teatrze Bagatela wyreżyserował Szalone nożyczki. O repertuarze komediowym powiedział: „Istnieje bardzo sprawiedliwa i obiektywna ocena teatru komediowego. To sala. Widownia, która bawi się lub właśnie kompletnie nic jej nie śmieszy. Przygotowując sztuki «śmieszne», mam zawsze duże obawy, z końcem prób żaden z ogranych po tysiąckroć dowcipów już nie śmieszy, nic się nie układa, napięta do granic wytrzymałości nerwów «maszyneria» teatralna w przedpremierowej gorączce zgrzyta i trzeszczy. I dopiero podczas pierwszego spektaklu ta poczwarka przeradza się, ma szansę przerodzić się w motyla – dzięki publiczności – partnerowi z drugiej strony rampy”.
 

Recenzje

 

Miasto Kobiet    |    „Gazeta Krakowska”   |   masz-wybor.com   |   naszemiasto   |   „Gazeta
Wyborcza”
   |   e-teatr   |   lovekrakow